De Praktische invulling van je thuisonderwijs

Steeds meer ouders willen thuisonderwijs gaan geven of zijn bezig met het oprichten van een andere school. Er zullen meerdere redenen voor zijn, maar ik denk dat de meest belangrijke reden is dat steeds meer ouders inzien dat het onderwijs niet is wat ze dachten dat het is.

En dan benadruk ik even het 'willen'. Zo zijn er namelijk echt nog wel een aantal 'obstakels' te overwinnen. Zo is voor sommige ouders het juridische stuk nog erg aan de orde, voor anderen gaat het om de sociale contacten of zit je misschien met de vraag: hoe organiseer ik dat thuisonderwijs?? Hoe pak ik dat praktisch aan??

In dit blog ga ik daar even wat dieper op in.
Als je wilt kun je de praktische stappen/tips hier als pdf downloaden om later gemakkelijk terug te vinden of eventueel te printen.

Structuur of Niet?

Ja, daar begint het wel een beetje mee. Wil je graag structuur, of helemaal niet? Laat je alles helemaal los, of vind je het wel belangrijk om nieuwe dingen aan te blijven bieden?

En wat past er dan binnen het gezin? Hoe is het vorm te geven binnen de dagelijkse dingen die er zijn? Zijn er dingen te combineren? Of juist niet?

Wat voor structuur? Wat voor Ritme?

Stel je vind het belangrijk een bepaalde structuur aan te brengen. Hierbij is geen structuur ook een structuur, maar ik doel nu even op echt een structuur. Wat is dan prettig? Wat werkt voor jou? Waar gaat je kind goed op? Welk ritme past bij jullie als gezin?

Dagelijkse structuur

Met ons gezin heb ik de afgelopen 1,5 jaar best wat verschillende dingen uitgeprobeerd. In het begin heb ik het wat meer losgelaten en gewoon een beetje meegegaan met de flow. Ook omdat we even moesten ontwennen van het strakke ritme vanuit school.
Lunch was dan vooral wanneer ze honger hadden bijvoorbeeld, En we deden heel spontaan wel of niet iets.

Vaste etenstijden

Nu is het zo dat we een meer vaste dagelijkse structuur hebben. We zetten geen wekker, maar we staan 's ochtends gewoon op tijd op met zijn allen en ontbijten dan gezellig samen. We lunchen nu eigenlijk altijd tussen 12.00 en 13.00. Als we thuis zijn rond die tijd eten we warm. Ik kook dan vaak voor twee maaltijden zodat we 's avonds gewoon het eten op kunnen warmen. Komt dit niet zo uit dan eten we dan gewoon een broodje.
Ook dit op een vast tijdstip tussen 17.30 en 18.30 meestal.

Ritme & structuur brengt rust

Hierdoor ontstaat er veel meer rust. Dus door 'strakker' te zijn in de lunchtijd, is er meer rust door de dag heen. Door 's ochtends al (samen) te koken is er de middag nog tijd voor een uitstapje, of hebben we alle tijd om in een project te duiken of in een knutselwerk op te gaan.

Wekelijkse structuur

Verder hebben we nu ook een redelijk wekelijkse structuur. Op maandag doen we mee met een groep thuisonderwijzers met activiteiten en daarna hebben we vioolles.

Dinsdag kookdag

Omdat we in het weekend wel vaak wat hebben en om het weekend zijn ze ook bij hun vader, hebben we daardoor dinsdag een 'rustdag'. Op dit moment is dat onze 'kookdag'. Ze kiezen dan een recept uit en dat gaan we dan maken. Met koken komt eigenlijk wel alles voorbij: lezen, rekenen, plannen, schrijven en natuurlijk het koken zelf.

Woensdag mamadag

Op de woensdag heb ik de handen vrij van de kinderen. Dat is 'mijn' dag. Zodat ik bijvoorbeeld dit blog kan schrijven of naar de tandarts kan of even alleen naar de stad of met een vriendin afspreken zonder kinderen.. Ik laad hier enorm van op, waardoor ik de rest van de week aanwezig en beschikbaar ben.

Die dag zijn ze vaak dus ook gewoon 'thuis' met hun bonusvader of gaan ze wandelen of boodschappen doen. Beide zijn ook een educatief leermoment.

Stel jezelf in deze dan ook de vraag: Wat heb jij als moeder of vader nodig om dat thuisonderwijs samen te kunnen blijven dragen en doen?

Donderdag Museum & spelen

Op donderdag spreek ik om de week af met een groep en gaan we naar een museum of een ander uitje. De andere week spreken we af met anderen om te spelen.

Vrijdag

Op vrijdag gaan ze dus om de week naar hun vader, de andere week gaan we zelf op pad, of als het slecht weer is gaan we thuis werkjes doen. Dit doen we ook als we een vol weekend hebben.

Weekenden

In de weekenden gaan we regelmatig naar familie of bij een 'thuisonderwijs' gezin langs dat verder weg woont en dan blijven we daar ook een nachtje slapen.  

Maanthema's

Ja, er staat bewust Maanthema en niet maanDthema. Want om nieuwe dingen aan te bieden ga ik nog steeds met de flow van de maan mee. Veel van de dingen die we ondernemen is afgestemd op de interesses die ze op dat moment hebben, of de vragen die ze bijvoorbeeld gister hebben gesteld, of de vraag die ze vandaag stellen.

Voor het aanbieden van nieuwe inzichten ga ik dus mee in de flow van de maan.

Het Jaarritme

Ik heb altijd vakantie, of nooit vakantie, het is maar net hoe je er naar kijkt.

Dit is wat ik vaak tegen mijn omgeving zeg als ze vragen of ik een fijne vakantie heb gehad. Want in feite heb ik altijd vakantie, en tegelijk ook niet. Het leren van onze kinderen stopt nooit. Onderweg in de auto, in de winkel, bij een afspraak. Onze kinderen leren altijd. Ze stoppen echt niet met leren omdat wij hebben bedacht dat we 'vakantie' hebben. Dus ook in de periodes dat er 'vakantie' zou zijn houden wij in principe onze weekstructuur aan. Sommige dingen zullen dan niet doorgaan (zoals vioolles) en natuurlijk is het wel 'anders' dan normaal. Maar ja, wat is normaal als elke week ook weer heel erg anders is.

Als we echt met zijn allen op vakantie gaan, of we zijn niet in de buurt van thuis, dan verandert het natuurlijk wel. Op die momenten kunnen we het ook wel even loslaten, maar ook dan stopt het leren écht niet.

Levenswijze

Op een bepaalde manier wordt thuisonderwijs, of unschooling dan ook een levenswijze. Je integreert het gewoon in je leven. Het mooie hieraan is dat alles vanzelf voorbij komt. Dus heb dan ook vertrouwen in jezelf en in je kind, ook als het soms lijkt alsof je kind 'langzaam' gaat ten opzichte van kinderen die wél naar school gaan. Zij hebben gewoon een andere ontwikkeling. Waarbij de focus veel verder gaat dan alleen maar het rekenen, schrijven en lezen.

Kinderen die thuisonderwijs genieten - krijgen over het algemeen een veel breder pallet mee dan kinderen die wél naar school gaan.

Maar hoe moet ik het dan doen??

Okee, Yoshi, leuk en aardig wat je deelt over hoe jij het doet, ik ben erdoor geïnspireerd.
Maar toch weet ik nog niet goed hoe ik het moet doen. Mocht je echt omhoog zitten, mag je me altijd om raad vragen in de community, of via het contactformulier.

En misschien staan je vragen hieronder ook wel beantwoord  

Hoe kan ik thuisonderwijs aanbieden terwijl ik ook werk?

Dit kan zeker,  alleen zal de focus hier anders liggen. Beperk jezelf niet in het denken dat je elke dag thuis met de kinderen moet zijn zodat je kinderen thuisonderwijs kunnen genieten. Stel je werkt 3 dagen, die andere dagen kan je kind bijvoorbeeld mee met iemand anders naar een uitje, een dag oppas en een dag bij opa & oma.

Hierdoor krijgen je kinderen een breder pallet mee en leren ze ook van andere levensvisies, daar is niets mis mee. Heb je zelf bepaalde leerdoelen voor ogen: dan kun je natuurlijk ook bepaalde activiteiten of 'opdrachten' uitwerken die opa & oma, de oppas of een andere ouder die ook thuisonderwijs geeft dan kan doen.

Dit zal lang niet altijd met alle onderwerpen en alle activiteiten gaan. Dus heb je bepaalde dingen waar jij graag bij wilt zijn of die jij graag wilt doen met je kind, om een bepaalde levensbeschouwing mee te geven, dan plan je het zo dat jij die dingen doet.

Hoe geef ik thuisonderwijs als alleenstaande moeder of vader?

Die vraag kan ik natuurlijk niet helemaal beantwoorden. Het is zeker mogelijk. Zo weet ik dat er voor jonge kinderen bijzondere bijstand kan worden aangevraagd, waardoor je de eerste jaren niet hoeft te werken bijvoorbeeld.

Het belangrijkste hierbij is ook weer de flexibilteit van het denken. Je kunt het misschien niet helemaal exact zo indelen zoals je het wilt. Althans, NU nog niet. Denk gewoon goed na over je levenswijze. Hoe helderder jij die hebt, hoe duidelijker jij die kunt overdragen naar anderen en ook bepaalde uitjes, opdrachten of activiteiten kunt uitwerken die anderen ook eventueel kunnen uitvoeren.

Het belangrijkste hierbij is eigenlijk ook een netwerk waar je mee in verbinding staat en waardoor je het dus niet meer alleen doet. De opbouw hiervan is heel voorzichtig aan het ontstaan, waardoor je het straks niet meer helemaal alleen hoeft te dragen.

Wat zijn er nog meer voor handige dingen om rekening mee te houden? Wat is nog meer 'handig' of praktisch in het thuisonderwijs?

Praktische Tips

Het Mini-Schoolbord

Het is een beetje schools, maar op een gegeven moment kocht mijn man een klein schoolbordje. Ik dacht eerst, hmm, hoe kan ik dit nu gebruiken?
Maar eigenlijk ontstond dat al snel vanzelf.  Zo gebruiken we het om restaurantje te spelen als we hebben gekookt en wordt daar het 'menu' opgeschreven.

Of als de kinderen vragen: Mama, hoe schrijf je dit?
Dan schrijf ik het daarop voor en kunnen ze het makkelijk naschrijven.

Of soms is het andersom en vraag ik: Hee, wat heb je nu getekend?
En dan schrijven ze zelf op het bord wat ze dan getekend hebben.
Een huis, een berg, een raceauto, lava, of wat dan ook.

Op die manier leren ze bijna elke dag wel een nieuw woord erbij.

Wist je trouwens dat school eigenlijk vrije tijd betekent?

Portfolio Bijhouden

Een van de dingen die nu anders gaan is het bijhouden van de ontwikkeling van je kind. Afhankelijk van de soort school wordt er meestal wel wat bijgehouden op een bepaalde manier. Waarbij toetsen een van de meer 'reguliere' methodes is en je tegenwoordig ook hele mooie leerlingvolgsystemen kunt hebben.

leerlingvolgsysteem

Een voorbeeld van een  soort leerlingvolgsysteem of is bijvoorbeeld van Exova. Zelf noemen zij het een leerlingdoelenverzamelalbum.
Omdat ik erg nieuwsgierig was heb ik het aangeschaft voor beide kinderen. De leerdoelen zijn in een breed perspectief en positief neergezet. Natuurlijk zijn er ook dingen die ik zelf anders zou doen en toch vind ik het een goed begin.
Wil je eerst meer info? Je kunt ook bij bijvoorbeeld scholen eens aankloppen en vragen wat voor soort leerlingvolgsysteem zij gebruiken, mocht je dit erg belangrijk vinden.

Mappen & foto's

Het kan ook simpel. Bijvoorbeeld met foto's en een map met insteekhoezen. De map gebruik je dan voor alle tekeningen of knutseldingen (waar je uiteraard  òòk een foto van maakt) En foto's ja, die maak je dan ook van de knutselwerkjes en natuurlijk vande dingen die je meemaakt of onderneemt met de kinderen.

Fotoalbum

Het is dan wel handig om een apart album aan te maken met bijvoorbeeld de naam Portfolio Roos of Portfolio Tijn. Op die manier zitten al die portfoilio foto's niet allemaal door je foto's heen en heb je het bij elkaar.

Website voor je kind

Op den duur zul je een leerlijn zien.  Een eigen leerlijn, die in eerste instantie niet altijd logisch lijkt op het eerste gezicht. Met de foto's die je op de duur hebt gemaakt kun je uiteindelijk ook een website maken voor je kind. Ikzelf bedoel daarmee niet per se allemaal foto's van je kind (juist niet) maar gewoon een aantal foto's waar een process of een resultaat op te zien is in wat hij of zij kan of aan het leren is.

Door het maken van de website leert je kind ook een stukje presentatie van zichzelf naar de buitenwereld toe. DIt kan dan gedeeld worden met een eventuele opleiding of studie, mocht dit nodig zijn.

Leerdoelen

Omdat ik net sprak over leerlingvolgsysteem en leerdoelen, ga ik er nog even dieper op in. De vraag die je tijdens het leren namelijk wel mag stellen is: welk leerdoel heb ik voor ogen? Ik denk dat we daar als ouders niet heel veel in verschillen.

Uiteindelijk wil elke ouder dat zijn of haar, dochter of zoon opgroeit tot een ondernemend, zelfstandig en autonoom=zelfbesturend mens. Of zoals het EVRM het omschrijft; tot een gezonde en evenwichtige volwassene. Alleen de weg ernaartoe -wellicht wel het belangrijkste- kan zo wezenlijk anders worden ingevuld, dat het resultaat anders is.

Want wat is dan zelfstandig?

In de huidige maatschappij is zelfstandig als een kind uit huis is, eventueel studeert of werkt en zelf kookt, de was doet en zijn/haar zaken op orde heeft en financieel niet meer leunt op de ouders of anderen. In ieder geval de basis, zoals de huur, boodschappen & kleding worden zelf betaald.

Maar, is dit wel zelfstandig?

Zelfstandig ten opzichte van je ouders ja. Maar uitermate afhankelijk van een technocratisch systeem. Uiteindelijk is dit niet wat we in diepste wezen willen voor onze kinderen. We gunnen ze allemaal een heerlijk en eerlijk bestaan.

De leerdoelen die (bij mij) naar voren komen bij het verwezenlijken van die échte zelfstandigheid en dus bijna gehele onafhankelijkheid van het systeem zijn de volgende:

• Leren over de opbouw van een familiedomein, familiethuisgrond of ook wel een stukje moederland van circa 1 hectare (naar de boeken van Anastasia);
• Leren over verschillende soorten planten, bomen, bloemen, hun uitwerking op het lichaam, hun verzorging etc, etc.
• Ook het leren omgaan met geld, het daadwerkelijk doel van geld en de achterliggende gedachte en het achterliggende systeem van geld zijn belangrijk. Denk hierbij aan het cashflow spel van Robert Kiyosaki voor kinderen en het geldsysteem uitgelegd door Kimberly Ann Goguen.
• Leren over eigenaarschap, zelfbewustzijn, zelfheling en nog veel meer.
• én ook nog als belangrijk 'leerdoel' oefeningen om de denksnelheid te versnellen.
  
  Hoe langer je hiermee bezig bent, hoe meer deze doelen zich zullen gaan uitwerken in een concrete & praktische vorm. Blijf jezelf de vraag stellen: leert mijn kind op deze manier daadwerkelijk zelfstandigheid? en: welke vraagstukken kan ik aan mijn kind presenteren om sneller te gaan denken?
  
  Dit concept over de denksnelheid wordt in het zevende deel van Anastasia ook nog meer toegelicht. Maar door hiermee te beginnen ga je hierover nadenken en komen de antwoorden langzaam op je pad.

Wees welkom in de Community

Het mooie en tegelijk ook uitdagende aan deze tijd, is dat we onze kinderen beide meegeven. We maken een combinatie van de huidige maatschappij en diegene waar we naartoe willen bewegen. Dit vraagt van ons dan ook om een innerlijke transformatie die concreet betekend dat er ander lesmateriaal moet komen. Dat we andere leerdoelen voor ogen hebben en dat we zo wezenlijk anders gaan 'lesgeven', dat we onszelf daar nog niet eens een voorstelling van kunnen maken.

Heb je nog andere vragen of wil je graag verbinden met andere gelijkgestemden?
Wees dan welkom in de community.